لوله‌های فلزی در صنعت برای انتقال سیالات، گازها و دیگر مواد استفاده می‌شوند و به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار، حرارت و خوردگی اهمیت زیادی دارند. این لوله‌ها به چند نوع مختلف مانند لوله مانیسمان، لوله سیاه گازی و لوله گالوانیزه تقسیم می‌شوند که هر کدام کاربرد خاصی دارند.
لوله فلزی چیست؟
لوله فلزی یک نوع لوله است که جنس بدنه و ماهیت آن فلزی است. این لوله‌ها از شمش فلزات و یا از نورد ورق انواع فلزات مانند فولاد، آهن، مس، یا آلومینیوم ساخته می‌شود و برای انتقال مایعات، گازها یا مواد دیگر در صنایع مختلف به کار می‌روند. این لوله‌ها به دلیل استحکام و مقاومت بالا در برابر فشار، حرارت، و شرایط محیطی سخت، در بسیاری از کاربردهای صنعتی و ساختمانی اهمیت دارند.
یکی از ویژگی‌های مهم لوله‌های فلزی، مقاومت آنها در برابر تنش‌های مکانیکی است که به ویژه در محیط‌های مرطوب یا دارای مواد شیمیایی کاربرد دارند. با توجه به نوع فلز و پوشش‌های محافظی مانند گالوانیزه، لوله‌های فلزی کاربردهای مختلفی دارند. شرکت‌ها و تولیدکنندگان مختلف با برندها و کیفیت متفاوت در کشور به تولید انواع لوله فلزی مشغولند. از جمله شرکت‌های پتروگرایش (با برند PGCO)، شرکت‌های لوله و پروفیل ساوه و کارخانه لوله سپنتا.
لوله‌های فلزی به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند و هر کدام بر اساس نوع فلز و روش ساخت، ویژگی‌های منحصر به فردی دارند.
انواع لوله فلزی
· انواع لوله فلزی از نظر ماهیت فلز
همانطور که گفتیم انواع لوله از جنس فلزات مختلف تولید و عرضه می‌شود. این تفاوت ماهیت گاهی بر کاربرد لوله نیز تاثیرگذار است.
- لوله فولادی: این لوله‌ها از فولاد کربنی یا فولاد ضد زنگ ساخته می‌شوند و به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار و حرارت، در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، همچنین برای انتقال آب و بخار استفاده می‌شوند. لوله‌های فولادی به دو نوع مانیسمان (بدون درز) و درزدار تقسیم می‌شوند.
- لوله مسی: لوله‌های مسی به دلیل خاصیت ضد خوردگی و رسانایی حرارتی بالا، در سیستم‌های تهویه مطبوع، سردکننده‌ها و لوله‌کشی آب شرب به کار می‌روند. این لوله‌ها همچنین در صنایع الکتریکی به دلیل رسانایی الکتریکی خوبشان استفاده می‌شوند.
- لوله آلومینیومی: لوله‌های ساخته شده از آلومینیوم به دلیل سبک بودن و مقاومت در برابر زنگ‌زدگی، در صنایع خودروسازی، هوافضا و کاربردهای خاص مانند سیستم‌های خنک‌کننده و تهویه به کار می‌روند.
- لوله گالوانیزه: این لوله‌ها از فولاد ساخته شده‌اند؛ اما برای مقاومت بیشتر در برابر خوردگی، با یک لایه روی (زینک) پوشش داده می‌شوند. لوله‌های گالوانیزه بیشتر در سیستم‌های آب‌رسانی و سازه‌های ساختمانی استفاده می‌شوند.
· انواع لوله فلزی از نظر نوع ساخت
- لوله مانیسمان (بدون درز): این نوع لوله از تراشیدن داخل یک شمش فلز ساخته می‌شود و در فرآیند تولید آن، هیچ‌گونه جوشی در بدنه لوله وجود ندارد. تولید لوله مانیسمان از طریق فرآیند اکستروژن انجام می‌شود که در آن فلز گرم شده از یک قالب خاص عبور می‌کند تا به شکل لوله درآید. لوله‌های مانیسمان (بدون درز) معمولا از فولاد کربنی یا فولاد آلیاژی همچنین فولاد ضد زنگ (استنلس استیل) ساخته می‌شوند. به دلیل نداشتن درز و جوش، این نوع لوله مقاومت بسیار بالایی در برابر فشار و حرارت دارد و برای کاربردهای حساس مانند صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و نیروگاه‌ها استفاده می‌شود.
- لوله درزدار: لوله‌های درزدار از خم کردن ورق‌های فلزی به شکل استوانه و سپس جوش دادن لبه‌ها به یکدیگر تولید می‌شوند. بسته به نوع جوش، لوله‌های درزدار می‌توانند از طریق جوشکاری مقاومتی یا جوشکاری زیر پودری تولید شوند. بیشتر لوله‌های فلزی در این گروه قرار می‌گیرند. این نوع لوله‌ها بیشتر در صنایع آب‌رسانی، فاضلاب و کاربردهای کم‌فشار مورد استفاده قرار می‌گیرند. لوله‌های درزدار به دلیل فرآیند ساده‌تر و اقتصادی‌تر تولید، معمولا هزینه کمتری نسبت به لوله‌های مانیسمان دارند.
تفاوت اصلی لوله‌های مانیسمان و درزدار در روش تولید و سطح استحکام آنهاست؛ لوله‌های مانیسمان به دلیل نداشتن جوش برای فشارهای بالا مناسب‌ترند، در حالی که لوله‌های درزدار برای کاربردهای معمول و فشار کمتر استفاده می‌شوند.
· انواع لوله فلزی از نظر ماهیت تولید
لوله‌های فلزی در این راستا به 3 گروه کلی تولید می‌شوند. لوله‌های سیاه فولادی (یا لوله گازی)، لوله گالوانیزه و لوله مانیسمان. این لوله‌ها از نظر ماهیت تولید، مشخصات فنی و کاربرد با هم متفاوتند.
تفاوت لوله سیاه فولادی (گازی)، لوله گالوانیزه و لوله مانیسمان
- لوله سیاه فولادی (گازی)
o ویژگی‌ها: این لوله‌ها بدون پوشش خاصی تولید می‌شوند و معمولا در انتقال گاز طبیعی و مایعات استفاده می‌شوند. مقاومت خوبی در برابر فشار دارند، اما به مرور زمان ممکن است دچار زنگ‌زدگی شوند.
o جنس: این لوله از فولاد کربنی تولید می‌شود و به دلیل نداشتن پوشش محافظ، به عنوان "سیاه" شناخته می‌شود.
o روش تولید: معمولا به صورت درزدار ساخته می‌شود، یعنی ورق فولاد را خم کرده و درز آن را جوش می‌دهند.
o کاربرد: عمدتا در سیستم‌های گازرسانی و آب‌رسانی استفاده می‌شوند.
o نقطه ضعف: در محیط‌های مرطوب زنگ می‌زند و برای کاربردهای آب‌رسانی یا سیستم‌های خورنده مناسب نیس
- لوله گالوانیزه
o ویژگی‌ها: این لوله‌ها با یک لایه فلز روی پوشانده می‌شوند که از زنگ‌زدگی جلوگیری می‌کند. در نتیجه عمر مفید بیشتری دارند.
o جنس: عمدتا از فولاد کربنی یا آلیاژی ساخته می‌شود.
o روش تولید: به صورت یکپارچه و بدون درز ساخته می‌شود، که این فرآیند باعث افزایش مقاومت در برابر فشار و حرارت می‌شود.
o کاربرد: بیشتر در سیستم‌های آب‌رسانی، آبیاری و سیستم‌های تهویه استفاده می‌شوند.
o نقطه قوت: مقاومت بسیار بالا در برابر فشار و ترک‌خوردگی
- لوله مانیسمان
o ویژگی‌ها: این لوله‌ها بدون درز (جوشی) تولید می‌شوند و به همین دلیل بسیار مقاوم در برابر فشار و تنش‌های مکانیکی هستند. همچنین مقاومت خوبی در برابر خوردگی دارند.
o جنس: لوله‌های فولادی هستند که با یک لایه روی (زینک) پوشش داده شده‌اند تا از زنگ‌زدگی محافظت شوند.
o روش تولید: لوله فولادی پس از تولید به وسیله فرآیند گالوانیزاسیون پوشش داده می‌شود.
o کاربر: در صنایع نفت و گاز، سیستم‌های هیدرولیک و دیگر کاربردهای صنعتی که نیاز به فشار بالا دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
o نقطه قوت: عمر طولانی و مقاومت در برابر رطوبت و مواد خورنده. مناسب برای محیط‌های مرطوب و استفاده‌های خانگی و صنعتی سبک.
- ۰ ۰
- ۰ نظر